Na het zien van een tuinprogramma van mijn Britse goeroe Monty Don, besloot ik: ik wil ook een Potager! Maar is dat niet gewoon een moestuin? Nee dus. In het Engels beschrijven ze het als volgt: ‘This kitchen garden has year-round visual appeal and can incorporate permanent perennials or woody shrub plantings around the annuals”. Alles een beetje door elkaar dus, en dat past helemaal bij mijn stijl van tuinieren.
Januari: plannenmaand
Er is weinig dat je kunt doen in de tuin in januari: bomen snoeien/rooien/planten (kom ik op terug!), zaden bestellen (idem), maar vooral: plannen maken. Nou, die heb ik genoeg! Die potager gaat er komen, op de plek waar nu eigenlijk al veel eetbare planten staan. Het is een stuk op het zuiden van 3,5 x 0,9 meter, maar ik kan nog wel een randje van het graspaadje afsnoepen om het nog iets breder te maken. Zie de onderstaande tekening, dit is de wintersetting:
- Framboos meegenomen uit Eindhoven, geeft tot ver in de winter frambozen
- Bijenhotel Bijna alle gaatjes zijn gevuld en het vogelnestje ligt er nog.
- Blauwe bes ‘Goldtraube’; heeft het zwaar gehad met de droogte, heeft eigenlijk andere grond nodig. Misschien beter in een pot?
- Kruisbes ‘Hinnonmaki Grön’ leed ook onder de droogte. Afwachten of hij nog leeft
- Lavendel: eigen stek. Als er ruimte is, mag hij blijven. Goed tegen luizen e.d.
- Olijf: gekocht als twijgje, maar inmiddels begint het een boompje te worden.
- Kruisbes ‘Hinnonmaki Röd’ leed onder droogte. Afwachten of hij nog leeft
- Blauwe honingbes; had het zwaar met de droogte. Ook afwachten
- 2 druiven: ‘Boskoop Glory’ en ‘Vroege van der Laan’ -> gaf heerlijk zoete druifjes en doen het prima
- Stomp van gevelde bolacacia. Hier moet ik slim omheen planten.
De huidige beplanting (geranium, vrouwenmantel, maagdenpalm) wordt verplaatst en de bodem moet verbeterd worden. Gelukkig heb ik inmiddels een goede voorraad compost dat daarbij kan helpen. Er komt ook een staande rand om de potager heen, het liefst van gevlochten takken, maar ik weet niet zeker of ik daar genoeg van heb. Dat wordt nog even uitzoeken.
De verhoogde moestuintjes worden verplaatst
De makkelijke moestuintjes die ik vorig jaar heb gemaakt, ga ik verplaatsen en komen op het terras naast de potager. Ze staan daar goed warm op het zuiden en beschut, en zo staat alles bij elkaar. Deze bakken hebben lekker veel oogst voortgebracht afgelopen jaar: Heel veel peterselie, maar ook tomaten, bieten, wortels, radijs en selderij.
Zomerdroogte was een klap
De enorme droogte afgelopen zomer, in combinatie met een arme zandgrond heeft veel planten een klap gegeven. Water geven hielp ook niet meer, het was gewoon te heet. De kruisbessen en blauwe bessen hingen helemaal vol met vruchten, maar na de droogte was daar niets meer van over. Hopelijk herstellen ze zich dit jaar. Ik hoorde van een kweker dat de blauwe bes eigenlijk halfschaduw moet hebben en andere grond, dus die ga ik eruit halen. De kruisbessen krijgen nog een kans op hun huidige plek.
Links: de verdroogde blauwe bessen door de warmte. Rechts: de kruisbes voor de hitte.

Welke gewassen ga ik zaaien in de potager?
Beslist: Tomaten, peterselie, selderij, bieslook, artisjok
Misschien: Bieten, wortel, courgette, komkommer, pastinaak, radijs
Hangend: Sla (handig tegen slakken)
In pot: Munt (wegens woekeren), aardbei, boontjes
Nog meer wensen
Als ik eenmaal ben begonnen met wensen opschrijven, dan kan ik niet meer stoppen. Ik wil meer, meer, meer. Dus wegens ruimtegebrek ga ik in potten wigwammen maken voor boontjes. En ik wil ook flespompoenen kweken, omdat ik daar wat lekkere recepten van heb. Die zullen in de zijtuin moeten, over de bijenhotel-boomstammetjes. Daar is ruimte genoeg voor weelderigheid en verwildering.

Terugkomen op januariklussen ‘bomen’ en ‘zaad’
Ik schreef in het begin van dit blog dat naast plannen maken, de enige tuinklussen in januari zijn: ‘bomen’ en ‘zaad kiezen’. Dat is gelukt. Dit perenboompje (kijk goed, naast die dikke paal) heb ik in een opwelling gekocht, maar hij is zo pietepeuterig klein dat het geen boom te noemen is.
Ik heb nu bij een kweker 2 Echte Bomen besteld van meer dan 3 meter hoog, die een mooie plek gaan krijgen in de tuin. Een peer ‘Conference’ die al mooi groot en grillig is. En een pruim ‘Reine Victoria’ die ook al echt een grote boom is. Ik weet nog niet goed welke waar gaat komen, maar deze baby-perenboom krijgt in ieder geval een andere plaats of een pot.
De bloemenweide wil ik ook weer aanvullen met wat kleurige bloemen. Ik heb het 2 jaar geleden ingezaaid met 2 mengsels van inheemse soorten van de Cruydt-Hoeck.
Nu het 3e jaar ingaat, is er een beperkt aantal soorten overgebleven. Deze deden het het best op de schrale grond die het toen was, maar inmiddels is de bodem al wat verbeterd met compost, dus ik wil het weer aanvullen met wat fleurigs.
De echte kenners noemen het een ‘carnavalsmengsel’ (A6 – Eenjarig mengsel akkerbloemen) vanwege de korte levensduur en schreeuwerige kleuren, maar ik vind het heerlijk om naar te kijken. Dat vinden de bijen trouwens ook. Een nieuwe voorraad zaden is besteld en nu maar wachten op maart, dan mag ik zaaien. Hoera!
Deze grasbank gaat na 2 jaar ook weg. hij is al flink gekrompen. Het gras op de top wordt afgevoerd en de rest van de aarde ga ik in potten en elders in de tuin gebruiken. Recyclen!
Een gedachte over “Plannen maken voor een potager! (wat is dat nu weer?)”