Droogte in de natuur, droogte in de natuurlijke tuin

Ja dat komt ervan. Als je een natuurlijke tuin wilt, dan heb je te maken met de natuur. En als er een droge periode is in de natuur, dan heb jij die dus ook in de tuin. Het ziet er op het eerste gezicht allemaal dor en flets uit, maar als je beter kijkt, zie je toch wat juweeltjes tussen de verdroogde planten.

Fleurig begin van de bloemenwei

Gelukkig staat vooraan in de bloemenwei een enorme bos Teunisbloemen. Iedere avond ploppen er tientallen felgele bloemen open, die druk bezocht worden door bijen en nachtvlinders. Gedurende de volgende dag worden de bloemen slap en vallen eraf aan het einde van de dag. Waarna ’s avonds weer een nieuwe voorraad open gaat. Dit zorgt in ieder geval voor een stralend begin van de dag.

Dorre boel

Ik heb heel lang niet hoeven sproeien in de bloemenweide omdat de bodem goed vochtig bleef door de dichte begroeiing, maar inmiddels is de droogte te langdurig om niet in te grijpen. De grond hier in Gelderland is erg zanderig, stoffig en droog. We ontkomen er dus niet aan: Ook al sproei je tot je een ons weegt, er gaan planten dood, ze verbranden of ze bloeien niet meer. Ik beperk het watergeven alleen tot de planten. Het gras redt zich wel, dat komt vanzelf goed als het weer gaat regenen.

De natuur is zuinig met water

Je ziet nu allerlei mechanismen in werking treden, die planten inzetten om zichzelf te redden van deze droogtestress. Sommige planten rollen hun blaadjes op, sommige blaadjes worden geel en vallen af. En soms klappen bloemen zichzelf in. De gele ganzenbloemen in de schaduw zijn nog zoals ik ze ken, maar die in de zon hebben hun bloemblaadjes helemaal naar achteren geklapt. Alleen de ronde binnenkantjes blijven over. Toch jammer…

Uitgebloeid, dor en toch blijft het staan

Er verdroogt nu veel en het ziet eruit als een bende, maar toch laat ik al het uitgebloeide spul nog even staan. Het geeft schaduw en beschutting aan de planten die het nog wel (net) redden en het bedekt de bodem ook een beetje waardoor die het vocht beter kan vasthouden.

In de schaduw: slimme overlevers

In de schaduw van al die dorre hoge groeiers blijken sommige slimmerds een kleine biotoop te zijn gestart: Lekker laag blijven en goed toeven in de schaduw van die grote dorre jongens. Deze Reseda heeft het goed bekeken en er zitten zelfs wat kleine gele ganzenbloemetjes tussen.

Op de bodem: nieuw leven!

Nog lager tussen al die hoge dorre bloemen, blijkt er op de bodem al iets nieuws te zijn gestart: Er ligt een dekentje van nieuwe plantjes die volgend jaar (of in het najaar nog?) weer voor veel moois zullen gaan zorgen. In de tussentijd bedekken ze de bodem zodat die niet nog verder uitdroogt.

Dit kan ook: Nergens last van

Als je dichterbij gaat kijken tussen de dorre boel, blijken er ook planten staan die nergens last van hebben. De echte sterke bikkels die gewoon staan te stralen tussen al die droge buren. De Kaardebollen, Cichorei en Koninginnekruid zien er prima uit.

Wensplanten die je niet kunt kopen

Dit is ook zo’n prachtig voorbeeld van een plant die ik al heel lang zó graag in de tuin wil: een speerdistel. Ze groeien ook in de uiterwaarden, dus die voelt zich wel op zijn plek op deze karige bodem.  De bijen en hommels zijn er dol op en hij is inmiddels manshoog met breed uitgroeiende zijtakken. Om keihard van te genieten dus (niet om aan te raken).

Het voordeel van dit soort planten is dat je zeker weet dat ze het zullen doen. Als ze in de lokale natuurgebieden staan, doen ze het in de achtertuin zeker goed. In de uiterwaarden wordt niet gesproeid, dus mijn bloemenweide is dan erg luxe.

Er staat verderop nog een distel met de geweldige naam Grote Centaurie, dus de invasie van de distels is begonnen. Komt u maar!

Nergens last van (deel II)

In de mediterrane hoek is het nu toptijd. De droogte ontgaat ze daar totaal en de hoeveelheid bijen, hommels en vlinders is niet meer te tellen. Dit zijn dus planten die het goed doen in de warmte en op superdroge grond: Lavendel, Klaprozen, Marjoraan, Tijm, Rozemarijn en Borage. Die laatste is zelfs tussen de stenen opgekomen dus die heeft helemaal niks nodig.

Dommige actie: nieuwe planten kopen

In de voortuin is een hoek waar voorheen veel coniferen hebben gestaan en waar de bodem helemaal is uitgeput. Op deze plek was alles dood gegaan, dus ik wilde daar nieuwe planten. Met deze droogte. Oke. Dat vereiste een dikke laag compost.

Ik ben op zoek gegaan naar planten die van zon houden en tegen droogte kunnen (Salvia, Eryngium/kruisdistel, Echinops/kogeldistel, Helenium, Verbena/Ijzerhard, Santolina/heiligenbloem en Rhodanthemum/Marokaanse margriet). Maar hoe zorg je ervoor dat ze een fatsoenlijke start krijgen in deze periode, op die slechte grond? Ik heb ze geplant met een bodempje potaarde en toegedekt met een flinke laag compost (uit eigen hoop!). Dit bleek heel vochtig te zijn en zat helemaal vol met beestjes. Een goede verrijking voor deze slechte bodem dus. Natuurlijk heb ik de planten van voldoende water voorzien, maar door de dikke compostlaag bleef het daarna ook goed vochtig.

In de compost zitten ook (gewenste) zaden van planten van bloeiers van vorig jaar. Ik ben benieuwd wat hier aan de voet van de helenium gaat opkomen.