Als je een natuurlijke vijver aanlegt, dan doe je dat vooral om een habitat te maken, waar jijzelf te gast bent. Het is een plek voor planten en beestjes, die je na de aanleg urenlang kunt bekijken. Want wat is er veel te zien rondom het water!
Toen ik hier drie jaar geleden kwam wonen was de toenmalige vijver eigenlijk geen vijver meer: het was een dichtgegroeide klomp moeras, met water ter grootte van een teiltje, waar achteraf ook nog een visje in flapperde (dit liep goed af). We hebben toen in de zomer de vijver leeggehaald en opnieuw aangelegd als natuurlijke vijver. Hoe we dat hebben aangepakt, lees je in “Een natuurlijke vijver aanleggen, hoe doe je dat?“. Hoe de vijver zich verder ontwikkelde lees je hieronder.
Het belangrijkste in de vijver: Planten!
Ik heb er bewust voor gekozen om geen pomp in de vijver te zetten. Dat betekent dus ook geen vissen, want die hebben toch echt wat zuiverende hulp nodig. Als je het water helder wilt houden moet je zorgen voor veel planten voor de zuurstofvoorziening. De eerste twee jaar heb ik steeds wat toegevoegd: wat gekocht, maar vooral veel gekregen. Dit begint allemaal klein, maar inmiddels kun je de bodem niet meer zien en biedt dit onderwater-oerwoud mooie verstopplekjes voor kleine waterdiertjes.
Hoofdbewoners: de kikkers
Vanaf het allereerste begin hebben er al kikkers in de vijver gezeten. Daar hoef je niets voor te doen, die komen vanzelf. Een mooi zen-momentje is: op het bankje bij de vijver kikkers spotten. Op de foto hieronder is hij best duidelijk te zien, maar in het echt is het nog best goed zoeken tussen al die blaadjes langs het water.
Zoveel kikkers produceren ook ongelofelijk veel kikkerdril. Om het een beetje beheersbaar te houden, haal ik er zoveel mogelijk uit. De buurjongens gaan de kikkervisjes verzorgen en erover vloggen (check de video!).
Mijn lievelingsbewoners: de vogels
Ik vind alle beestjes mooi om te bekijken, maar het liefst kijk ik toch naar de vogels bij de vijver. Dat kan jammergenoeg niet vanaf het bankje, maar dat moet altijd een beetje verstopt van achter het keukenraam. Veel vogels maken gebruik van de vijver om te drinken en te badderen. Hieronder een filmpje van een gaai, één van de vaste bewoners van de tuin.
De vogels gaan soms op de grote stenen zitten om te drinken, maar het liefst zitten ze op de stok die half in het water ligt. Misschien geeft dat de meeste grip. Alleen de dikke houtduiven gaan echt vanaf het strandje drinken.
Libellen en waterjuffers
In het voorjaar geven libellen en waterjuffers altijd een mooi schouwspel: In felle kleuren vliegen ze over de vijver om hun eitjes erin af te zetten. De mannetjes vervoeren de vrouwtjes naar een optimale plek en blijven daar hangen tot het vrouwtje klaar is.
Hiernaast zie je de larve van een libelle. Dit zijn echt grote beestjes, van een centimeter of 8. Ze leven een aantal jaren in het water en zijn echte jagers: ze eten alles wat kleiner is dan zichzelf (ook elkaar). Handig dus dat de vijver helemaal vol zit met waterplanten: zo kunnen de kleintjes ook nog een verstopplekje vinden en blijft het evenwicht ook een beetje in stand.
Dit hebben we dit jaar voor het eerst gezien: in de waterplanten zie je velletjes hangen, die overblijven na het vervellen van een waterjuffer, van larve naar imago. Dit ‘uitsluipen’ duurt ongeveer een uur en hebben we helaas gemist. Ik dacht eerst dat het beestje er nog in zat, maar als je goed kijkt, zie je de opening in de rug waar hij eruit is gekropen. Waarschijnlijk hebben we dit voorgaande jaren niet gezien omdat we deze natuurlijke vijver nu 3 jaar hebben en dit soort larven 2-5 jaar onder water leven. Meer over de levenscyclus van libellen bij de Vlinderstichting.
Maar gelukkig hebben we de velletjes nog. Volgend jaar beter opletten, dus.
Harde werkers: de slakken
In het begin hebben we wat slakken gekregen die we dankbaar hebben uitgezet in het water, om te helpen met het natuurlijk evenwicht. Inmiddels zijn het er zoveel, overal waar je kijkt zitten ze, in allerlei formaten. De puntslakken doen het duidelijk beter dan de ronde, maar ze zijn allemaal van harte welkom (er is genoeg alg te eten voor ze!).
Insecten bij de vijver
Zelfs de hele kleintjes komen water drinken bij de vijver. Je kunt vooral vaak wespen zien, die op het strandje wat komen bijtanken. De kikkers zitten op de uitkijk voor ze en ik heb ze regelmatig zien toeslaan: flop, de roltong eruit en weg is de wesp.
Hulp nodig? ja natuurlijk
Ik ben ook maar een leek die gewoon aan de slag is gegaan. Steeds een beetje lezen, iets proberen dat soms lukt en soms misgaat. Ik haal dan ook steeds advies bij echte kenners, zoals bij Aquavita. Elk voorjaar laat ik het water daar even testen en krijg ik een advies over wat er op dat moment nodig is om het evenwicht in het water na de winter weer te herstellen. Ik kom dan ook weer per ongeluk thuis met planten. Oeps.
Zen
De vijver is altijd een rustpuntje: als je op een bankje erbij gaat zitten, moet je altijd even een paar minuten afschakelen en echt gaan kijken, voordat je dingen echt gaat zien. Als je daar zo lekker zit met je kopje thee, dan daalt de Zen gewoon over je neer.
Wat ook heel relaxend werkt: hengelen naar draadalg. Ja, dat zit er ook in deze vijver. Lekker op je gemak een rondje om de vijver maken, speurend naar kluwen draadalg en die er dan uithengelen: SuperZen!
Slechte smaak? Guilty!
De meeste mensen zullen het afschuwelijk vinden, wansmaak of kitsch. En ze hebben natuurlijk gelijk. Maar ik vind: een vijver hoort een tuinkabouter te hebben, die aan het vissen is.
En hier zit David dan, met zijn hengelstokje en een klein geel visje aan een touwtje. Hij staat wel een beetje verdekt opgesteld, want hij steekt nogal af met zijn grote rode puntmuts.
Maar ja, hij moest er komen. En hij is er.
Natuurlijke vijver na 3 jaar: een plaatje!
Ik heb nog 1 wens in de vijver: salamanders. Maar met zoveel kikkers en rovende libellelarven, moet ik daar maar vanaf zien geloof ik. Als ik zo een rondje loop langs de vijver ben ik dik tevreden. Er zit ongelofelijk veel leven in, de planten groeien welig en bedekken het lelijke plastic aan de randen en ik zie elke dag weer nieuwe dingen. Het is al met al een plaatje, deze vijver. En ook onderhoudsarm!
Lees een latere update:
- Wil je je vijver renoveren? Doe het nu! – okt 2023
Best Groen 
Eerlijk gezegd denk ik niet dat het weghalen van die kikkerdril een verschil maakt. Uiteindelijk worden al die dikkopjes gewoon opgepeuzeld door libellenlarven. Hoe meer kikkervisjes hoe meer libellelarven en dus ook libellen. Ik heb hier dit 3 of vier kikkertjes die de eerste winter overleefd hebben, en ik had duizenden kikkervisjes. En die kikkertjes die zijn nog niet geslachtsrijp. Ik vermoed dat er volgend jaar één of twee van over blijven.
De aanwezigheid van kikkers heeft volgens mij ook geen impact op de salamanderpopulatie. Ik had vorig jaar honderden salamanderlarven in de vijver, te samen duizenden kikkervisjes. Dit jaar een tiental salamanders zien eieren leggen… Dit jaar nog meer salamanderlarven.
LikeLike
Je hebt een ontzettend leuke site met heel heldere en duidelijke foto’s! Ik smul er van en vooral die vijver maakt ook mij blij!
LikeGeliked door 1 persoon
echt leuk om te lezen, kleine aanvulling: de slakken heten posthoornslakken ( de ronde) en poelslakken (de andere) maar het stimuleert enorm, succes ermee.
LikeGeliked door 1 persoon