Hoewel alles kaal is in de winter, is er toch groen te zien in de tuin, maar wel op micro-niveau. Je moet even door de knieën en dan gaat de wereld van de mossen voor je open. Verfijnde frisgroene plantjes op mini-formaat. Nòg meer plezier heb je als je een loepje meeneemt, dan kun je alle details goed zien. Bovendien zijn mossen niet alleen mooi om te zien, ze helpen ook tegen onkruid.
Een onontdekte wereld
Ik vond mossen altijd al mooi, maar niet meer dan ‘gewoon mooi’. Totdat ik van een vriendin een boek in mijn handen geduwd kreeg met de opdracht: “Dit is een mossenboek dat je MOET lezen. Je zult het prachtig vinden.” Het ging om het boek “Het hart van alle dingen” en het was inderdaad prachtig. De hoofdpersoon wijdt haar leven aan het onderzoeken van mossen en hun groeiwijze. Het klinkt misschien niet zo boeiend, maar dat was het wel en de beschrijvingen van de soorten en hoe mooi ze allemaal zijn deed me gelijk verlangen naar wandelingen door het bos met een loep.
Als je beter kijkt, dan zie je pas hoe bijzonder de mossen zijn: het zijn echte miniatuurplantjes. Het fijne is ook, dat ze op hun mooist zijn als de rest kaal en dor is. Het is dus volop genieten van de verschillende soorten. Sommige vormen zelfs een soort bekertjes zoals het korstmos hieronder.
Soorten herkennen? Niet te doen
Ik wilde leuk gaan opzoeken welke soorten ik nou in mijn tuin heb, maar ik kwam er al vrij snel achter dat het nog complexer is dan ik al dacht. Zo las ik op een site van IVN: “Zonder microscoop is er eigenlijk geen betrouwbare determinatie mogelijk.” Tsja, waar begin je dan? In ieder geval met het voornemen om een goed determineerboek te gaan kopen en verder maar een beetje aannames te doen. En de namen lijken ook zo op elkaar. Help? Wie weet wat wat is?
Update: ik heb van een kenner namen doorgekregen. Zie het onderschrift bij de foto’s.
Foto’s: vanaf linksboven met de klok mee: Gewoon gaffeltandmos (Dicranum scoparium), Haarmos (Gewoon of Fraai), Bekermos (Cladonia sp?) en Gewoon haakmos (Rhytidiadelphus squarrosus)
Het zachtste paadje in de tuin: mospad
Eigenlijk zou dit een blote-voetenpad moeten zijn. Het was voorheen een graspaadje, maar de mossen wilden zó graag, en het gras haakte steeds meer af. Ik heb geen zin in een dergelijk gevecht, dus ik liet ze gaan. Het resultaat is een ultiem zacht en verend paadje, van 3 cm hoog, waar de mossen juichend zegevieren. En ik uiteindelijk ook. Wat een heerlijk pad is dit geworden.
Stenen zijn perfect voor mossen
De gekke stenenhoop die de vorige bewoners hebben achtergelaten, wordt ook ieder jaar mooier. Hij is inmiddels bijna helemaal begroeid met rotsplanten en mijn lievelingsonkruid: muurleeuwenbek. Op sommige stenen groeit ineens een mooie toef met mos. Hierdoor krijgt de stenenhoop een steeds natuurlijker uitstraling en wordt hij ieder jaar een beetje minder gek.
Mos is ideaal tegen onkruid
De beste manier om te voorkomen dat onkruid tussen de stenen groeit, is het stimuleren van de groei van mossen. Het duurt even (bij mij heeft het 3 jaar geduurd), maar uiteindelijk lukt het altijd: mossen tussen de steentjes. In de winter kunnen ze wat hoger worden, maar in de zomer zijn ze een stuk platter. Waar mos groeit, groeit geen onkruid, dus dat gedoe met zo’n schrapertje is dan ook voorbij. Dat is zeker een voordeel als je heel veel kleine steentjes hebt, zoals ik.
Zelfs in de potten is mos prachtig
Ik heb best veel potten staan op het terras. Deze krijgen ook regelmatig een flinke hoeveelheid compost, waardoor er ook allerlei bloemetjes in de potten opkomen. Maar ook overbodige mossen verdeel ik over de potten. Ze houden goed het vocht vast in de pot en geven een natuurlijke uitstraling. Zeg nou zelf: dit ziet er toch veel gezelliger uit dan alleen zwarte aarde?
Best Groen 